Porady

Jakość powietrza w budynku wpływa nie tylko na zdrowie i samopoczucie, ale również na efektywność pracy i zdolności poznawcze. Dlatego bardzo ważne jest, aby wentylacja w szkole zapewniała odpowiedni bilans powietrza świeżego i usuwanego. Sprawdźmy zatem, co mówią na ten temat przepisy i jakie rozwiązania technologiczne pozwalają uzyskać zdrowy mikroklimat w placówkach oświatowych. 

Przepisy dotyczące wentylacji w szkole

Zasady dotyczące projektowania i wykonywania systemów wentylacyjnych w szkołach i innych budynkach użyteczności publicznej zostały zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (§ 147 pkt 1 i pkt 2, a także  § 155 pkt 1). Wytyczne dotyczące budowy systemów wentylacyjnych określono również w Polskiej Normie PN-83/B-03430 oraz zmianie tej normy (PN-83/B-03430/Az3:2000). 

Przepisy dotyczące wentylacji w szkole określają minimalną ilość powietrza wentylacyjnego, która jest niezbędna do zapewnienia higienicznego mikroklimatu w budynku. Strumień powietrza wentylacyjnego zależy od liczby osób przebywających w pomieszczeniu i zgodnie z ww. normami powinien wynosić:

• 20 m³/h na osobę;
• 30 m³/h na osobę w miejscach, w których dozwolone jest palenie tytoniu;
• 15m³/h na każde dziecko (żłobki i przedszkola);
• 30 m3/h na osobę, jeżeli pomieszczenie jest wyposażone w nieotwierane okna,
• 50 m³/h na osobę w pomieszczeniach z nieotwieranymi oknami i w których dozwolone jest palenie. 

Wentylacja grawitacyjna w szkole może nie zapewnić wystarczającej wymiany powietrza i wówczas trzeba wdrożyć wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną lub klimatyzację. Dotyczy to placówek, w których więcej niż 50% powierzchni okien jest nieotwierana (w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt dzieci). 

Dlaczego sprawna wentylacja w szkole jest ważna?

System wentylacji powinien usuwać zanieczyszczenia, substancje gazowe, nadmiar ciepła, zapach oraz cząstki ciał stałych zawieszonych w powietrzu. Ważne jest również to, aby instalacja umożliwiała nieprzerwaną wymianę powietrza zużytego na świeże. Dużym problemem jest zwłaszcza nagromadzenie dwutlenku węgla, które wynika z czynników zewnętrznych (np. usytuowanie przy ruchliwej drodze) oraz ze specyficznych warunków panujących w placówkach oświatowych (wielu uczniów przebywających w zamkniętej sali przez dłuższy czas). 

Zdrowie i samopoczucie uczniów

Jeżeli wentylacja w szkole nie zapewnia wystarczającej wymiany powietrza, wówczas uczniowie mogą skarżyć się na takie objawy jak: bóle i zawroty głowy, przemęczenie, podrażnienie błon śluzowych, suchość oczu czy utrudnione oddychanie. Zanieczyszczone powietrze wykazuje szkodliwy wpływ na układ sercowo-naczyniowy, układ oddechowy oraz ośrodkowy układ nerwowy. W źle wentylowanych pomieszczeniach zwiększa się ryzyko rozprzestrzeniania się drobnoustrojów, co nabiera szczególnego znaczenia w sezonie grypowym i w razie zagrożenia epidemiologicznego. 

Poziom bezpieczeństwa w budynku

Odpowiednio zaprojektowany system wentylacji pomaga również w usuwaniu substancji lotnych, które mogą spowodować zagrożenie pożarem, wybuchem lub zatruciem. Warto przy tym wiedzieć, że w systemach do sterowania wentylacją stosuje się detektory reagujące na dany gaz. Jeżeli czujnik wykryje nadmierne stężenie gazu, wówczas urządzenia wentylacyjne zaczynają pracować ze wzmożoną wydajnością w celu szybkiego usunięcia niebezpiecznej substancji. 

Efektywność nauki

Badania dowiodły, że podwyższone stężenie dwutlenku węgla ma negatywny wpływ na wydajność uczenia się. Ponadto objawy związane ze wspomnianym wcześniej „syndromem chorego budynku” mogą osłabiać koncentrację i zdolność logicznego myślenia. Prawidłowo wykonana wentylacja mechaniczna w szkole może zatem poprawić komfort uczniów, a przy tym zapewnić im optymalne warunki do nauki. 

Warunki pracy nauczycieli

Zanieczyszczone i nieświeże powietrze obniża efektywność pracy, a przy tym sprzyja rozwojowi schorzeń, które mogą doprowadzić do absencji pracowników. Warto zatem pamiętać, że zła jakość powietrza szkodzi nie tylko uczniom, ale również nauczycielom, którzy muszą zmagać się również z innymi zagrożeniami zawodowymi (szczególnie z nadwyrężeniem narządu głosu i hałasem).

Czy wentylacja grawitacyjna w szkole jest wystarczająca?

Przeprowadzone w latach 2000-2020 krajowe badania potwierdzają, że placówki edukacyjne w Polsce borykają się z problemem złej jakości powietrza. W dużej mierze ma to związek z tradycyjną wentylacją grawitacyjną, która dominuje w polskich szkołach. Kanały wentylacyjne są zbyt małe i nie zapewniają wystarczającego ciśnienia, by umożliwić napływ powietrza do pomieszczeń przy bezwietrznej pogodzie. Wentylacja grawitacyjna w szkole działa zatem w sposób przypadkowy i zależnie od warunków pogodowych. Ponadto z uwagi na powszechną wymianę okien na szczelniejsze przepływ powietrza z zewnątrz jest znikomy, co uniemożliwia prawidłowe działanie wentylacji. 

Świeże powietrze obniża stężenie CO₂, drobnoustrojów i cząstek stałych w pomieszczeniach. Jeżeli wentylacja w szkole realizowana jest w sposób tradycyjny, napływ powietrza z zewnątrz można zapewnić przez nawiewniki lub otwarcie okien. Jednak to tylko częściowe rozwiązanie problemu, ponieważ w ten sposób dochodzi do strat ciepła. Ponadto wraz ze świeżym powietrzem zasysane są również alergeny i zanieczyszczenia zewnętrzne, w tym zanieczyszczenia drogowe (tlenek węgla, dwutlenek węgla, tlenki azotu, cząstki stałe PM2.5), które mają związek z zaburzeniami neurorozwojowymi u dzieci i neurodegeneracyjnymi u dorosłych. 

Wentylacja mechaniczna w szkole – stosowane rozwiązania 

Wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna zapewnia wysoką jakość powietrza niezależnie od szczelności okien czy warunków pogodowych. Odpowiednia ilość świeżego powietrza zapobiega nadmiernemu wzrostowi stężenia CO₂ w salach lekcyjnych i innych pomieszczeniach szkolnych. Powietrze jest filtrowane, dzięki czemu uczniowie nie są narażeni na alergeny czy zanieczyszczenia drogowe. Nie trzeba również otwierać okien, co pozwala wyeliminować hałasy i zapachy z zewnętrz, a także niekorzystne dla zdrowia przeciągi.

Wentylacja mechaniczna w szkole – rozwiązania technologiczne:

•  centrala wentylacyjna w każdej sali lekcyjnej;
•  jedna centrala wentylacyjna na całą szkołę lub część budynku;
• automatyczne sterowanie cyrkulacją powietrza;
• filtrowanie powietrza (mniej alergenów, drobnoustrojów, zanieczyszczeń drogowych);
• kontrolowanie parametrów powietrza (CO₂, wilgotności, temperatury);
• inteligentna automatyka umożliwiająca zdalne monitorowanie jakości powietrza i sprawności systemu;
• rekuperator pozwalający uzyskać zdrowy mikroklimat i komfort termiczny przy jednoczesnym zachowaniu efektywności energetycznej;
• odzysk wilgoci zapobiegający zbyt suchemu powietrzu w pomieszczeniach;
• wentylacja na żądanie (DCV), w której strumień powietrza zależy od liczby osób znajdujących się w pomieszczeniu.

Wentylacja w szkole od Ventix Serwis

Od prawidłowo wykonanej wentylacji zależy zdrowie uczniów, a także efektywność nauki, ogólny poziom bezpieczeństwa w szkole i komfort pracy nauczycieli. Warto zatem powierzyć wykonanie instalacji profesjonalistom, którzy znają obowiązujące normy i stosują nowoczesne rozwiązania technologiczne. Firma Ventix Serwis zajmuje się projektowaniem oraz wdrażaniem systemów wentylacyjnych w przedszkolach, szkołach i innych placówkach oświatowych. Nasze systemy są dostosowane do specyficznych potrzeb jednostek oświatowych, a także indywidualnych warunków technicznych i ekonomicznych danego obiektu. A ponieważ wentylacja mechaniczna w szkole wymaga okresowych przeglądów i zabiegów konserwacyjnych, zapewniamy również szeroki zakres usług serwisowych.

Nasi specjaliści z przyjemnością odpowiedzą na wszystkie Państwa pytania. Zapraszamy do kontaktu z nami:

• przez telefon: +48 32 753 03 08
• przez e-mail: kontakt@ventixserwis.pl